خیر، اگزما (اتوپیک درماتیت) اصلاً واگیرنیست و از طریق تماس پوستی، استفاده مشترک از حوله یا لباس منتقل نمی‌شود. اگزما یک وضعیت التهابی با واسطه ایمنی است که ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی (مانند جهش ژن فیلاگرین)، اختلال عملکرد مانع سد پوستی و پاسخ ایمنی نابهنجار است. می‌توانید با فرد مبتلا به اگزما تماس داشته باشید بدون نگرانی از ابتلا.

خارش شبانه اگزما به دلایل متعددی شدیدتر می‌شود: (۱) در شب حواس‌پرتی کمتر است و توجه بیشتری به خارش معطوف می‌شود؛ (۲) دمای بدن طبیعتاً در شب افزایش می‌یابد که باعث خارش بیشتر می‌شود؛ (۳) از دست رفتن رطوبت پوست (TEWL) در طول شب بیشتر است؛ (۴) سطح کورتیزول بدن که اثر ضدالتهابی دارد در شب کاهش می‌یابد. استفاده از مرطوب‌کننده غنی قبل از خواب، خنک نگه‌داشتن اتاق خواب و پوشیدن لباس‌های نرم پنبه‌ای می‌تواند کمک‌کننده باشد.

اگزما (اتوپیک درماتیت) یک بیماری مزمن است که در حال حاضر درمان قطعی ندارد، اما با مدیریت مناسب کاملاً قابل کنترل است. تقریباً ۸۰٪ کودکان مبتلا تا بزرگسالی بهبود قابل توجهی تجربه می‌کنند یا علائم آن‌ها کاملاً برطرف می‌شود. در بزرگسالان، اگزما معمولاً به‌صورت دوره‌های فعال (فلر) و بهبودی (رمیشن) خود را نشان می‌دهد. با استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها، اجتناب از محرک‌ها و در صورت نیاز درمان‌های دارویی، بیشتر افراد می‌توانند زندگی طبیعی و راحتی داشته باشند.

دستورالعمل‌های AAD حذف معمول غذایی را توصیه نمی‌کنند مگر اینکه آلرژن خاصی شناسایی شده باشد. برخی افراد ممکن است به غذاهای خاص (شیر، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، سویا، گندم، ماهی) واکنش نشان دهند، اما این فردی است و نیاز به تست آلرژی دارد. حذف خودسرانه گروه‌های غذایی می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی شود و توصیه نمی‌شود. در صورتی که مشکوک به آلرژی غذایی هستید، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا تست مناسب انجام شود.

باید فوراً به پزشک مراجعه کنید اگر: (۱) علائم عفونت ثانویه دارید (درد شدید، تورم، چرک، تب، لنفادنوپاتی)؛ (۲) اگزما علی‌رغم درمان‌های بدون نسخه بهبود نیافته یا بدتر شده؛ (۳) وزیکول‌های خوشه‌ای دردناک ظاهر شدند (نشانه احتمالی اگزمای هرپتیکوم که نیاز به درمان فوری دارد)؛ (۴) اگزما از خواب شبانه یا فعالیت‌های روزانه جلوگیری می‌کند؛ (۵) علائم سیستمیک مانند تب، لرز یا احساس بیماری عمومی دارید. در این موارد نیاز به ارزیابی پزشکی و احتماناً درمان‌های تجویزی قوی‌تر دارید.

بسیاری از درمان‌های اگزما در بارداری ایمن هستند. امولینت‌ها، سرامیدها، نیاسینامید و کورتیکواستروئیدهای موضعی خفیف تا متوسط عموماً بی‌خطر هستند و استفاده کوتاه‌مدت آن‌ها آتروفی پوستی ایجاد نمی‌کند. تاکرولیموس و پیمکرولیموس موضعی جذب حداقلی دارند و معمولاً ایمن در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، مهارکننده‌های JAK خوراکی (اوپادسیتینیب، باریسیتینیب) و برخی بیولوژیک‌ها در بارداری از استفاده خودداری شوند. همیشه قبل از استفاده از هر دارو با پزشک زنان یا درماتولوژیست خود مشورت کنید.

پیشگیری از عود اگزما شامل: (۱) استفاده روزانه مرطوب‌کننده (حداقل دوبار در روز، به‌ویژه بلافاصله پس از حمام)؛ (۲) حمام‌های کوتاه (۵-۱۰ دقیقه) با آب ولرم نه داغ؛ (۳) استفاده از پاک‌کننده‌های ملایم بدون صابون و بدون عطر؛ (۴) اجتناب از محرک‌های شناخته‌شده مانند پارچه‌های خشن، عطرها، دترجنت‌های قوی؛ (۵) مدیریت استرس که می‌تواند باعث فلر شود؛ (۶) پوشیدن لباس‌های نرم پنبه‌ای؛ (۷) نگه‌داشتن ناخن‌ها کوتاه برای جلوگیری از خراشیدگی. این اقدامات حفظ مانع پوستی و کاهش التهاب را تسهیل می‌کنند.

اگزما و پسوریازیس هر دو شرایط التهابی پوستی هستند اما تفاوت‌های کلیدی دارند: (۱) اگزما معمولاً با خارش شدید همراه است در حالی که پسوریازیس بیشتر سوزش و گزگز دارد؛ (۲) اگزما لبه‌های نامشخص دارد، پسوریازیس پلاک‌های کاملاً مشخص با لبه‌های برجسته؛ (۳) اگزما پوسته نازک دارد، پسوریازیس پوسته ضخیم نقره‌ای؛ (۴) اگزما بیشتر در چین‌های پوست (داخل آرنج، پشت زانو)، پسوریازیس بیشتر روی سطوح اکستانسور (بیرون آرنج، جلوی زانو) و سر؛ (۵) اگزما اغلب سابقه خانوادگی آتوپی دارد، پسوریازیس سابقه خانوادگی پسوریازیس. تشخیص قطعی توسط درماتولوژیست.

بله، استرس یک محرک شناخته‌شده برای فلرهای اگزما است. استرس باعث افزایش کورتیزول و سایر هورمون‌های استرس می‌شود که می‌توانند التهاب را تشدید و عملکرد مانع سد پوستی را بدتر کنند. همچنین استرس چرخه خارش-خراشیدن را تشدید می‌کند. برای مدیریت استرس: (۱) تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق؛ (۲) ورزش منظم که اندورفین‌ها را افزایش می‌دهد؛ (۳) خواب کافی (۷-۹ ساعت شبانه)؛ (۴) مشاوره یا CBT برای مدیریت استرس مزمن؛ (۵) حمایت اجتماعی و گروه‌های پشتیبانی برای بیماران اگزما.

بهترین انتخاب لباس برای افراد مبتلا به اگزما: (۱) پارچه‌های نرم طبیعی مانند پنبه ۱۰۰٪ که پوست را تحریک نمی‌کنند؛ (۲) اجتناب از پارچه‌های خشن مانند پشم، نایلون یا پلی‌استر که می‌توانند خارش را تشدید کنند؛ (۳) لباس‌های گشاد که اصطکاک با پوست را کاهش می‌دهند؛ (۴) شستن لباس‌های جدید قبل از پوشیدن برای حذف مواد شیمیایی؛ (۵) استفاده از مایع لباسشویی بدون عطر و رنگ؛ (۶) اجتناب از نرم‌کننده‌های پارچه که می‌توانند محرک باشند. پارچه‌های مخصوص اگزما (مانند پارچه‌های نقره‌ای ضدمیکروبی) نیز موجود هستند.

درمان‌های جدید برای اگزمای متوسط تا شدید بسیار مؤثر هستند: دوپیلوماب (Dupixent) اولین بیولوژیک تأییدشده با نرخ پاسخ EASI-75 حدود ۴۳٪ در ۱۶ هفته و بهبود سریع خارش در عرض ۱ هفته؛ مهارکننده‌های JAK خوراکی مانند اوپادسیتینیب حتی برتر از دوپیلوماب با EASI-75 حدود ۷۱٪ و شروع سریع‌تر. این داروها برای بیماران مقاوم به درمان‌های سنتی طراحی شده‌اند و کیفیت زندگی را به‌طور قابل توجهی بهبود می‌بخشند. با این حال، نیاز به نظارت منظم دارند (معاینات چشمی برای دوپیلوماب، آزمایش‌های خون برای JAK inhibitorها) و عوارض احتمالی دارند.

فتوتراپی (نور UV) برای اگزمای متوسط تا شدید منتشر که به درمان‌های موضعی پاسخ نمی‌دهد، مؤثر است. باریک‌باند UVB (NB-UVB) شایع‌ترین نوع است که ۲-۳ بار در هفته انجام می‌شود. مکانیسم عمل: نور UV سلول‌های T تنظیم‌کننده ضدالتهابی را فعال می‌کند، سطح IgE را کاهش می‌دهد و التهاب پوست را تسکین می‌دهد. لیزر اکسایمر ۳۰۸ نانومتر برای ضایعات موضعی مؤثرتر است. مزایا: بدون داروی سیستمیک، ایمن برای بارداری (با نظارت پزشک). معایب: نیاز به مراجعات مکرر به کلینیک، احتمال سوختگی آفتاب در صورت دوز بیش از حد، خطر طولانی‌مدت افزایش سرطان پوست (کم).