چین و چروک پوست

ناحیه‌های درگیر

صورت تنه دست‌ها اطراف چشم

<p>شدت چین و چروک‌ها را می‌توان بر اساس عمق، وسعت و زمان ظهور آن‌ها ارزیابی کرد. چین و چروک‌های خفیف معمولاً خطوط ظریفی هستند که فقط در حین حرکات صورت مشاهده می‌شوند، در حالی که چین و چروک‌های عمیق به‌صورت شیارهای برجسته حتی در حالت استراحت دیده می‌شوند.</p>

چین و چروک‌ها خطوط یا شیارهایی هستند که با افزایش سن و کاهش کلاژن و الاستین پوست ظاهر می‌شوند و می‌توانند توسط نور خورشید، حرکات تکراری صورت و عوامل محیطی تشدید شوند.

چین و چروک پوست که به زبان پزشکی راتید (Rhytides) نامیده می‌شوند، خطوط یا شکاف‌های قابل مشاهده‌ای هستند که به طور طبیعی با پیری پوست ظاهر می‌شوند. این تغییرات در نتیجه کاهش کلاژن و الاستین در لایه‌های پوست، کاهش اسید هیالورونیک و از دست دادن حجم بافت چربی زیرین به وجود می‌آیند. چین و چروک‌ها به دو دسته پویا (Dynamic) که در اثر حرکات تکراری عضلات صورت مانند خندیدن و اخم کردن ایجاد می‌شوند، و استاتیک (Static) که به دلیل از دست دادن کشسانی پوست ظاهر می‌شوند، تقسیم می‌گردند.

عوامل متعددی از جمله تابش اشعه ماورای بنفش (UV)، سیگار کشیدن، آلودگی هوا و عادات زندگی در تشدید و تسریع پیری پوست نقش دارند. مطالعات علمی نشان می‌دهند که بیش از ۹۰٪ از علائم ظاهری پیری پوست ناشی از آسیب نور خورشید (Photoaging) است. با این حال، گزینه‌های درمانی مختلفی از محصولات مراقبتی تا روش‌های پزشکی برای کاهش و پیشگیری از چین و چروک وجود دارند که با مشاوره متخصص پوست می‌توان بهترین رویکرد را انتخاب کرد.

علائم اصلی

  • خطوط ظریف و سطحی خطوط باریک و کم‌عمق که معمولاً در اطراف چشم، پیشانی و اطراف دهان دیده می‌شوند و فقط هنگام حرکات صورت بارزتر می‌شوند. این خطوط اولین نشانه‌های پیری پوستی هستند و اغلب از اواخر دهه بیست یا اوایل دهه سی آغاز می‌شوند.
  • چین‌های متوسط و خطوط استاتیک چین و خطوطی که در حالت استراحت صورت قابل مشاهده هستند و با حرکات عضلات عمیق‌تر می‌شوند. این چین‌ها معمولاً روی پیشانی، بین ابروها و کنار چشم‌ها ظاهر می‌شوند و نشان‌دهنده کاهش کشسانی و حجم پوست هستند.
  • شیارهای عمیق و چروک‌های برجسته چین‌های عمیق و دائمی که به‌صورت شیارهای بزرگ و واضح روی صورت دیده می‌شوند، به‌ویژه در نواحی خط خنده، بین ابروها و گردن. این چروک‌ها معمولاً همراه با شلی پوست، تغییرات رنگدانه‌ای و بافت ناهموار هستند.
  • خشکی و زبری پوست پوست خشک، زبر و کم‌آب که اغلب همراه با چین و چروک‌ها مشاهده می‌شود و نشان‌دهنده کاهش رطوبت و تخریب سد پوستی است. این تغییرات بافتی می‌توانند چین و چروک‌ها را بارزتر و قابل لمس‌تر کنند.

مشابه‌ها

  • الاستوز آکتینیک (Solar Elastosis) پوست زرد مایل به قهوه‌ای، چرم‌مانند و ضخیم شده با برجستگی‌های قابل لمس در نواحی در معرض آفتاب که به‌جای خطوط معمول چین و چروک، بافت گره‌دار و ضخیم دارد و اغلب با منافذ بزرگ همراه است.
  • کوتیس رومبوئیدالیس (Cutis Rhomboidalis Nuchae) الگوی شبکه‌ای یا لوزی‌شکل از چین‌ها و شیارهای عمیق در پشت گردن که معمولاً در اثر قرار گرفتن مزمن در معرض آفتاب ایجاد می‌شود و با چین و چروک‌های معمول صورت متفاوت است.
  • زخم‌های آتروفیک (Atrophic Scarring) فرورفتگی‌ها و خطوط نامنظم ناشی از آسیب قبلی، جراحی یا آکنه که مرزهای نامشخص و تاریخچه ضایعه دارند و با الگوی طبیعی چین و چروک که معمولاً قرینه و در مسیر حرکات عضلانی هستند، تفاوت دارد.
  • درماتوکالازیس (پلک افتاده) پوست اضافی و شل شده پلک‌ها که به‌صورت چین‌های آویزان ظاهر می‌شود و با چین و چروک‌های خطی و سطحی معمول متفاوت است. این حالت بیشتر به‌صورت افتادگی بافتی است تا خطوط ظریف.
  • تغییرات سریع و نامتقارن پوست
    اگر چین و چروک‌ها یا تغییرات پوستی به‌طور ناگهانی و نامتقارن ظاهر شوند یا به‌سرعت پیشرفت کنند، ممکن است نشان‌دهنده مشکلات زیربنایی مانند اختلالات بافت همبند یا بیماری‌های سیستمیک باشند و نیاز به ارزیابی پزشکی دارند.
  • چین و چروک همراه با درد، خارش یا التهاب
    چین و چروک‌های معمولی بدون درد هستند؛ اگر چین‌ها همراه با سوزش، خارش، قرمزی یا تورم باشند، ممکن است نشان‌دهنده عفونت پوستی، واکنش آلرژیک یا درماتیت باشد و باید توسط متخصص بررسی شوند.
  • ضایعات جدید یا تغییر رنگ مشکوک
    اگر همراه با چین و چروک، لکه‌های تیره، برجسته یا نامنظم جدیدی ظاهر شوند یا ضایعات موجود تغییر شکل دهند، باید برای رد کردن سرطان پوست یا ضایعات پیش‌سرطانی توسط متخصص پوست معاینه شوند.

روتین مراقبتی

نرمال چرب خشک مختلط حساس

گام 1: پاک‌کننده ملایم

صورت را با یک پاک‌کننده ملایم و آب ولرم بشویید تا پوست تمیز و آماده جذب محصولات بعدی شود.

گام 2: تونر یا اسانس مرطوب‌کننده

یک تونر یا اسانس آبرسان حاوی اسید هیالورونیک یا گلیسیرین استفاده کنید تا رطوبت پوست تامین شود.

گام 3: سرم ویتامین C

سرم حاوی 10 تا 20 درصد ویتامین C را بزنید تا از پوست در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و سنتز کلاژن را تحریک کنید.

گام 4: کرم دور چشم

کرم یا سرم دور چشم حاوی پپتید یا کافئین را به آرامی دور چشم‌ها بزنید تا پا کلاغی و پف زیر چشم کاهش یابد.

گام 5: مرطوب‌کننده

یک مرطوب‌کننده مناسب نوع پوست خود حاوی نیاسینامید یا سرامید استفاده کنید تا سد پوستی تقویت شود.

گام 6: ضدآفتاب طیف وسیع SPF 30 یا بالاتر

در آخر، یک لایه کامل ضدآفتاب طیف وسیع بزنید و هر 2 ساعت آن را تجدید کنید. این مهم‌ترین گام در پیشگیری از پیری نوری پوست است.

حساس

گام 1: پاک‌کننده کرمی یا ژل بدون صابون

از یک پاک‌کننده بسیار ملایم و بدون عطر برای تمیز کردن پوست استفاده کنید.

گام 2: تونر بدون الکل

یک تونر آرامش‌بخش و بدون الکل حاوی آلوئه‌ورا یا آب گل بزنید.

گام 3: سرم آنتی‌اکسیدان ملایم

سرم حاوی نیاسینامید 5 درصد یا فرولیک اسید به‌جای ویتامین C خالص استفاده کنید که ملایم‌تر است.

گام 4: کرم دور چشم ضد حساسیت

کرم دور چشم بدون عطر حاوی پپتید یا سرامید را بزنید.

گام 5: مرطوب‌کننده آرامش‌بخش

مرطوب‌کننده حاوی سنتلا آسیاتیکا، سرامید یا کلوید دال استفاده کنید.

گام 6: ضدآفتاب معدنی

ضدآفتاب فیزیکی حاوی زینک اکساید یا تیتانیوم دی‌اکساید بزنید که برای پوست حساس مناسب‌تر است.

نرمال چرب خشک مختلط حساس

گام 1: پاک‌کننده دوتایی

ابتدا با یک کلنزر روغنی آرایش و ضدآفتاب را پاک کنید، سپس با یک کلنزر ملایم آبی صورت را بشویید.

گام 2: تونر یا اسانس تعادل‌دهنده

یک تونر ملایم برای تعادل pH پوست و آماده‌سازی برای جذب بهتر محصولات استفاده کنید.

گام 3: سرم یا ترکیبات هدفمند

سرم حاوی پپتید، نیاسینامید یا آنتی‌اکسیدان‌ها را بزنید و چند دقیقه صبر کنید تا جذب شود.

گام 4: رتینول یا ترتینوئین

محصول رتینوئیدی خود را بزنید. اگر تازه شروع کرده‌اید، دو یا سه شب در هفته شروع کنید و به‌تدریج افزایش دهید. اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه جذب شود.

گام 5: کرم دور چشم شب

کرم دور چشم غنی‌تر حاوی رتینول، پپتید یا سرامید را بزنید. از زدن رتینول مستقیم روی پلک تحتانی خودداری کنید.

گام 6: مرطوب‌کننده شب غنی

یک مرطوب‌کننده شب غنی‌تر حاوی اسید هیالورونیک، سرامید یا اسکوالان بزنید تا پوست را در طول شب ترمیم و مرطوب نگه دارید.

گام 7 (اختیاری): روغن صورت یا کرم شب فوق‌العاده غنی

برای پوست‌های بسیار خشک یا در شرایط آب و هوایی سرد، می‌توانید یک لایه نازک روغن صورت یا کرم شب غنی در آخر استفاده کنید.

چرب مختلط

گام 1: پاک‌کننده ژل یا فوم

پاک‌کننده‌ای با بافت سبک و کنترل‌کننده چربی استفاده کنید.

گام 2: تونر اسیدی ملایم

تونر حاوی اسید سالیسیلیک یا اسید گلیکولیک غلظت پایین برای لایه‌برداری ملایم بزنید.

گام 3: سرم نیاسینامید

سرم حاوی 5 تا 10 درصد نیاسینامید برای کنترل چربی و بهبود بافت پوست استفاده کنید.

گام 4: رتینول یا آدوپالن

محصول رتینوئیدی را بزنید. آدوپالن برای پوست چرب مناسب است چون ضد آکنه هم هست.

گام 5: کرم دور چشم سبک

کرم یا ژل دور چشم با بافت سبک حاوی کافئین یا پپتید بزنید.

گام 6: مرطوب‌کننده ژل یا لوسیون سبک

مرطوب‌کننده بدون روغن یا ژلی حاوی اسید هیالورونیک بزنید که پوست را سنگین نکند.

چرب مختلط

نکته مهم

این روتین را ۱ تا ۲ بار در هفته جایگزین روتین رتینول کنید، نه همزمان با آن.

گام ۱: شستشو

صورت را کاملاً تمیز و خشک کنید.

گام ۲: لایه‌بردار شیمیایی (AHA/BHA)

از یک محلول یا پد حاوی اسید گلیکولیک یا لاکتیک استفاده کنید. این کار سلول‌های مرده را برداشته و جذب محصولات دیگر را در روزهای بعد افزایش می‌دهد.

گام ۳: آبرسانی قوی

پس از جذب اسید، از یک سرم هیالورونیک اسید و سپس مرطوب‌کننده استفاده کنید تا پوست آرام شود.

روش‌های درمان​ چین و چروک پوست

پله ۱: مراقبت خانگی

  • رتینول (Retinol)
    بیشتر
    رتینول یکی از موثرترین ترکیبات بدون نسخه برای کاهش چین و چروک است. این ماده با تحریک تولید کلاژن و افزایش نوسازی سلول‌های پوست، به بهبود بافت پوست و کاهش خطوط ظریف کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که استفاده منظم رتینول می‌تواند عمق چروک‌ها را تا سی درصد کاهش دهد. برای شروع، محصولات با غلظت پایین‌تر (0.25-0.5 درصد) توصیه می‌شود و به‌تدریج می‌توان غلظت را افزایش داد. نتایج معمولاً پس از 8 تا 12 هفته استفاده مداوم مشاهده می‌شوند.
  • ویتامین C (Vitamin C / L-Ascorbic Acid)
    بیشتر
    ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به محافظت از پوست در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد کمک کرده و سنتز کلاژن را تحریک می‌کند. این ماده می‌تواند خطوط ظریف و چروک‌های خفیف را کاهش دهد و درخشندگی پوست را افزایش دهد. فرمولاسیون‌های حاوی 10 تا 20 درصد ویتامین C پایدار، بهترین نتایج را ارائه می‌دهند. استفاده صبحگاهی ویتامین C به همراه ضدآفتاب، حفاظت بهتری در برابر پیری نوری پوست فراهم می‌کند.
  • پپتیدها (Peptides)
    بیشتر
    پپتیدها زنجیره‌های کوتاه اسیدهای آمینه هستند که به پوست سیگنال می‌دهند تا کلاژن و الاستین بیشتری تولید کند. این ترکیبات می‌توانند به بهبود کشسانی پوست و کاهش عمق چین و چروک، به‌ویژه در ناحیه پیشانی و دور چشم کمک کنند. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که محصولات حاوی پپتید می‌توانند پا کلاغی و خطوط پیشانی را تا 10 درصد بهبود بخشند. این ترکیبات معمولاً به‌خوبی تحمل می‌شوند و مناسب پوست‌های حساس هستند.
  • ضدآفتاب طیف وسیع (Broad-Spectrum Sunscreen SPF 30+)
    بیشتر
    استفاده روزانه از ضدآفتاب مهم‌ترین قدم در پیشگیری از تشکیل چین و چروک‌های جدید و جلوگیری از بدتر شدن چروک‌های موجود است. اشعه ماورای بنفش تا 90 درصد از علائم ظاهری پیری پوست را ایجاد می‌کند. ضدآفتاب‌های معدنی حاوی زینک اکساید یا تیتانیوم دی‌اکساید، حفاظت فیزیکی فوری و مناسب برای پوست‌های حساس فراهم می‌کنند. برای حفاظت کامل، باید هر 2 ساعت یا بعد از شنا و تعریق مجدداً ضدآفتاب زده شود.
  • آلفا هیدروکسی اسیدها (AHAs: Glycolic, Lactic Acid)
    بیشتر
    اسیدهای آلفا هیدروکسی با لایه‌برداری ملایم سلول‌های مرده پوست، باعث بهبود بافت و نرمی پوست می‌شوند. اسید گلیکولیک به دلیل اندازه مولکولی کوچک‌تر، عمیق‌تر نفوذ کرده و تولید کلاژن را تحریک می‌کند، در حالی که اسید لاکتیک ملایم‌تر و مرطوب‌کننده‌تر است. این اسیدها می‌توانند خطوط ظریف را کاهش داده و لطافت پوست را بهبود بخشند. استفاده منظم محصولات حاوی 5 تا 10 درصد AHA می‌تواند نتایج قابل مشاهده در عرض 4 تا 8 هفته ایجاد کند.
  • مرطوب‌کننده‌های حاوی اسید هیالورونیک (Hyaluronic Acid Moisturizers)
    بیشتر
    اسید هیالورونیک یک مولکول هیدراته‌کننده قدرتمند است که می‌تواند تا 1000 برابر وزن خود آب نگه دارد. این ماده با جذب رطوبت به داخل پوست، باعث پر شدن موقت چین و چروک‌های سطحی و بهبود حجم پوست می‌شود. مرطوب‌کننده‌های حاوی اسید هیالورونیک می‌توانند ظاهر فوری خطوط ظریف را بهبود بخشند و سد رطوبتی پوست را تقویت کنند. این محصولات برای همه انواع پوست مناسب هستند و هیچ عارضه جانبی قابل توجهی ندارند.
  • نیاسینامید (Niacinamide / Vitamin B3)
    بیشتر
    نیاسینامید یک ترکیب چندکاره است که به بهبود سد پوستی، افزایش تولید کلاژن و کاهش التهاب کمک می‌کند. این ماده می‌تواند بافت پوست را یکنواخت کرده و خطوط ظریف را کاهش دهد. غلظت‌های 5 تا 10 درصد نیاسینامید در مطالعات بالینی موثر بوده‌اند. این ترکیب معمولاً به‌خوبی تحمل می‌شود و می‌تواند همراه با سایر ترکیبات ضد پیری مانند رتینول و ویتامین C استفاده شود.

پله ۲: نسخه‌ای/پزشکی

  • ترتینوئین (Tretinoin / Retin-A)
    بیشتر
    ترتینوئین استاندارد طلایی در درمان نسخه‌ای چین و چروک است و قوی‌ترین شکل موضعی رتینوئیدها محسوب می‌شود. این ماده با اتصال مستقیم به گیرنده‌های رتینوئید در سلول‌های پوست، سنتز کلاژن را تحریک کرده و تخریب کلاژن را کاهش می‌دهد. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که استفاده مداوم ترتینوئین به مدت 12 تا 24 هفته می‌تواند عمق و تعداد چروک‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد. غلظت‌های رایج 0.025، 0.05 و 0.1 درصد هستند. عوارض جانبی شامل قرمزی، خشکی و پوسته‌ریزی است که معمولاً با شروع تدریجی و استفاده از مرطوب‌کننده کاهش می‌یابد.
  • تازاروتن (Tazarotene)
    بیشتر
    تازاروتن یک رتینوئید نسل سوم است که برای درمان چین و چروک و پیری نوری پوست تایید شده است. این ماده به‌طور انتخابی به گیرنده‌های خاص رتینوئید متصل شده و موثر در بهبود بافت پوست، کاهش خطوط ظریف و افزایش کشسانی است. تازاروتن در غلظت‌های 0.05 و 0.1 درصد موجود است و ممکن است نسبت به ترتینوئین تحریک‌کننده‌تر باشد، بنابراین شروع با دوز پایین‌تر توصیه می‌شود. نتایج معمولاً پس از 8 تا 12 هفته استفاده مشاهده می‌شوند.
  • آداپالن (Adapalene)
    بیشتر
    اگرچه آداپالن بیشتر به عنوان درمان آکنه شناخته می‌شود، اما مطالعات جدیدتر نشان داده‌اند که این رتینوئید نسل سوم نیز دارای خواص ضد پیری است. آداپالن پایدارتر از ترتینوئین در برابر نور است و معمولاً تحمل پوستی بهتری دارد، که آن را به گزینه‌ای مناسب برای افرادی تبدیل می‌کند که پوست حساس دارند و نمی‌توانند عوارض جانبی ترتینوئین را تحمل کنند. غلظت 0.3 درصد آن برای اهداف جوانسازی موثرتر است.
  • ترکیبات چندجزئی (Combination Products)
    بیشتر
    برخی محصولات نسخه‌ای ترکیباتی از رتینوئیدها با سایر ترکیبات فعال مانند ویتامین C، نیاسینامید یا آنتی‌اکسیدان‌ها را ارائه می‌دهند که می‌توانند اثرات هم‌افزایی داشته باشند. این فرمولاسیون‌ها برای بهبود تحمل و افزایش اثربخشی طراحی شده‌اند. انتخاب محصول ترکیبی باید بر اساس نیازهای فردی پوست و با نظر پزشک متخصص انجام شود.

پله ۳: اقدامات کلینیکی

  • سم بوتولینوم (Botulinum Toxin / Botox, Dysport)
    بیشتر
    تزریق سم بوتولینوم رایج‌ترین روش غیرجراحی برای درمان چین و چروک‌های پویا (ناشی از حرکت عضلات) است. این ماده با مسدود کردن سیگنال‌های عصبی به عضلات خاص، باعث فلج موقت و شل شدن آن‌ها می‌شود. این عمل خطوط پیشانی، خط اخم و خطوط پنجه کلاغی دور چشم را صاف می‌کند. اثر آن معمولاً 3 تا 6 ماه باقی می‌ماند و برای حفظ نتایج نیاز به تکرار دارد. همچنین می‌تواند از عمیق شدن و تبدیل چروک‌های پویا به استاتیک پیشگیری کند.
  • فیلرهای پوستی (Dermal Fillers / Hyaluronic Acid, Calcium Hydroxylapatite)
    بیشتر
    فیلرها برای پر کردن چین و چروک‌های استاتیک (ثابت) و بازگرداندن حجم از دست رفته پوست استفاده می‌شوند. فیلرهای اسید هیالورونیک محبوب‌ترین نوع هستند و نتایج فوری ایجاد می‌کنند. این محصولات می‌توانند خطوط خنده، چین‌های عمیق اطراف دهان و از دست رفتن حجم گونه‌ها را درمان کنند. مدت ماندگاری بسته به نوع فیلر و ناحیه تزریق بین 6 تا 24 ماه است. فیلرهای کلسیم هیدروکسی‌آپاتیت و پلی‌ال‌لاکتیک اسید برای تحریک تولید کلاژن طولانی‌مدت استفاده می‌شوند.
  • لیزر درمانی تهاجمی و غیرتهاجمی (Laser Resurfacing: CO2, Erbium)
    بیشتر
    لیزرهای جوانسازی با ایجاد آسیب‌های کنترل‌شده در پوست، مکانیسم‌های ترمیم طبیعی بدن را فعال کرده و تولید کلاژن جدید را تحریک می‌کنند. لیزرهای ابلیتیو (مانند CO2) لایه‌های سطحی پوست را برمی‌دارند و نتایج چشمگیری در رفع چروک‌های عمیق دارند اما دوره نقاهت طولانی‌تری دارند. لیزرهای غیرابلیتیو ملایم‌تر هستند و بدون لایه‌برداری سطح پوست، بر لایه‌های عمقی تمرکز دارند که برای چروک‌های خفیف تا متوسط و بهبود کلی بافت پوست مناسب‌اند.
  • میکرونیدلینگ با رادیوفرکانسی (RF Microneedling)
    بیشتر
    این روش ترکیبی از میکرونیدلینگ و انرژی رادیوفرکانسی (RF) است. سوزن‌های بسیار ریز وارد پوست شده و انرژی گرمایی را مستقیماً به لایه درم می‌رسانند. این گرما باعث انقباض الیاف کلاژن قدیمی و تحریک تولید کلاژن و الاستین جدید می‌شود. این تکنیک برای سفت کردن پوست، بهبود خطوط ریز و رفع چروک‌های گردن و صورت بسیار موثر است و معمولاً دوره نقاهت کوتاهی دارد.
  • لایه‌برداری شیمیایی (Chemical Peels)
    بیشتر
    در این روش از محلول‌های اسیدی قوی (مانند TCA یا فنول) برای برداشتن لایه‌های آسیب‌دیده پوست استفاده می‌شود. بسته به عمق نفوذ، پیلینگ‌ها می‌توانند سطحی، متوسط یا عمیق باشند. پیلینگ‌های متوسط و عمیق برای درمان چین و چروک‌های قابل مشاهده، لک‌های ناشی از سن و آسیب‌های نوری موثر هستند. پس از پوست‌ریزی، پوست جدیدی که ظاهر می‌شود نرم‌تر، صاف‌تر و جوان‌تر است.
  • اولتراپی (Ultherapy / Ultrasound Skin Tightening)
    بیشتر
    اولتراپی یک روش غیرتهاجمی است که از امواج اولتراسوند متمرکز برای تحریک تولید کلاژن در لایه‌های عمیق پوست استفاده می‌کند. این روش بیشتر برای سفت کردن پوست و بهبود شلی استفاده می‌شود، اما می‌تواند چین و چروک‌های خفیف را نیز بهبود بخشد. نتایج به‌تدریج طی 2 تا 3 ماه ظاهر می‌شوند و می‌توانند تا 1 سال دوام داشته باشند. بدون دوره نقاهت است و برای کسانی که نمی‌خواهند روش‌های تهاجمی انجام دهند مناسب است.

ترکیبات موثر در درمان چین و چروک پوست

رتینول تحریک‌پذیری: متوسط
بازه درصد: 0.25% - 1.0%
زمان مصرف: شب (PM)
جفت مناسب: Hyaluronic Acid, Niacinamide, Ceramides
همزمان نکنید با: Vitamin C (at same time), AHAs/BHAs (if skin is sensitive), Benzoyl Peroxide
ویتامین سی C (آسکوربیک اسید) تحریک‌پذیری: متوسط ایمن در بارداری
بازه درصد: 10% - 20%
زمان مصرف: صبح (AM)
جفت مناسب: Vitamin E, Ferulic Acid, Sunscreen
همزمان نکنید با: Retinol (at same time), Benzoyl Peroxide
گلیکولیک اسید تحریک‌پذیری: بالا ایمن در بارداری
بازه درصد: 5% - 10%
زمان مصرف: شب (PM)
جفت مناسب: Hyaluronic Acid, Moisturizers
همزمان نکنید با: Retinol (can cause over-exfoliation), Vitamin C (can cause irritation if layered immediately)
نیاسینامید تحریک‌پذیری: کم ایمن در بارداری
بازه درصد: 2% - 10%
زمان مصرف: هر دو/دلخواه
جفت مناسب: Retinol, Zinc, Hyaluronic Acid
هیالورونیک اسید تحریک‌پذیری: کم ایمن در بارداری
بازه درصد: 0.5% - 2.0%
زمان مصرف: هر دو/دلخواه
جفت مناسب: تقریبا با تمام ترکیبات سازگار است
همزمان نکنید با: هیچ ناسازگاری گزارش نشده است
پپتیدها (پپتایدها) تحریک‌پذیری: کم ایمن در بارداری
بازه درصد: 3% - 8%
زمان مصرف: هر دو/دلخواه
جفت مناسب: Vitamin C, Hyaluronic Acid, Retinol
همزمان نکنید با: هیچ ناسازگاری گزارش نشده است
ترتینوئین تحریک‌پذیری: بالا
بازه درصد: 0.025% - 0.1%
زمان مصرف: شب (PM)
جفت مناسب: Niacinamide, Hyaluronic Acid, Rich Moisturizers
همزمان نکنید با: Salicylic Acid, Glycolic Acid, Waxing, High sun exposure

نکات ایمنی

حساسیت به نور UV
ایمنی

اکثر درمان‌های موضعی ضد چروک در صورت استفاده صحیح ایمن هستند، اما تحریک پوست یک عارضه جانبی شایع است، به‌ویژه در شروع درمان با رتینوئیدها یا لایه‌بردارها. علائمی مانند قرمزی، خشکی، پوسته‌ریزی و احساس سوزش خفیف در هفته‌های اول طبیعی است و معمولاً با کاهش دفعات مصرف و استفاده از مرطوب‌کننده بهبود می‌یابد. همچنین، بسیاری از ترکیبات ضد چروک پوست را نسبت به نور خورشید حساس‌تر می‌کنند، بنابراین استفاده روزانه از ضدآفتاب ضروری است.

در مورد روش‌های کلینیکی مانند لیزر، میکرونیدلینگ یا تزریقات، عوارض جانبی ممکن است شامل کبودی، تورم موقت و قرمزی باشد. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که عوارض جدی نادر هستند اما انتخاب پزشک مجرب برای به حداقل رساندن خطراتی مانند عفونت یا تغییرات رنگدانه بسیار مهم است.

اگر واکنش‌های شدید مانند تاول، تورم چشمگیر یا علائم آلرژیک مشاهده کردید، درمان را فوراً قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید. افراد با پوست‌های تیره‌تر باید در انتخاب روش‌های درمانی مانند لیزر محتاط‌تر باشند تا از لک‌های تیره پس از التهاب جلوگیری کنند.

قوانین و محدودیت‌ها

بسیاری از ترکیبات قوی ضد چروک مانند ترتینوئین در اکثر کشورها تنها با نسخه پزشک قابل تهیه هستند و غلظت‌های بالای لایه‌بردارهای شیمیایی نیز برای استفاده خانگی محدود شده‌اند. این مقررات برای جلوگیری از آسیب‌های پوستی ناشی از مصرف نادرست وضع شده‌اند.

در مورد روش‌های تزریقی مانند بوتاکس و فیلر، قوانین سخت‌گیرانه‌ای وجود دارد که تنها پزشکان مجاز و متخصصین آموزش‌دیده اجازه انجام آن‌ها را دارند. استفاده از محصولات تایید نشده یا انجام تزریقات توسط افراد غیرمتخصص می‌تواند خطرات جدی سلامتی به همراه داشته باشد.

دوران بارداری

بارداری می‌تواند تغییرات پوستی مختلفی از جمله خشکی یا افزایش رنگدانه را ایجاد کند که ممکن است ظاهر چین و چروک‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، بسیاری از درمان‌های رایج ضد چروک، به ویژه رتینوئیدهای موضعی (مانند ترتینوئین، آدوپالن و رتینول) و روش‌های تزریقی، در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شوند. این احتیاط به دلیل خطرات نظری برای جنین است، هرچند جذب سیستمیک برخی از این مواد کم است.

جایگزین‌های ایمن‌تر برای مدیریت پیری پوست در این دوران شامل استفاده از ویتامین C، اسید هیالورونیک، پپتیدها و ضدآفتاب‌های فیزیکی است. اسید آزلائیک و باکوچیول نیز گزینه‌های ایمن‌تری نسبت به رتینوئیدها محسوب می‌شوند. در مورد روش‌های زیبایی مانند بوتاکس و فیلر، اکثر پزشکان توصیه می‌کنند درمان را تا پایان دوره شیردهی به تعویق بیندازید.

همیشه قبل از شروع یا ادامه هرگونه روتین ضد چروک یا انجام اقدامات زیبایی در دوران بارداری و شیردهی، با پزشک متخصص زنان یا متخصص پوست خود مشورت کنید تا از ایمنی کامل برای خود و کودک اطمینان حاصل کنید.

سوالات متداول درباره نگرانی‌ها

مراجع

  1. Its written all over your face: The molecular and physiological consequences of aging skin. PMC / Communications Biology. (2020)
  2. The Pathobiology of Skin Ageing: New Insights into an Old Dilemma. The American Journal of Pathology. (2020)
  3. Skin Ageing: Pathophysiology and Current Market Treatment Approaches. PMC / Cosmetics (MDPI). (2020)
  4. Influences on Skin and Intrinsic Aging: Biological, Environmental, and Therapeutic Insights. International Journal of Molecular Sciences. (2024)
  5. Wrinkles - Symptoms and causes. Mayo Clinic. (2023)
  6. Wrinkles: MedlinePlus Medical Encyclopedia. MedlinePlus / National Library of Medicine. (2022)
  7. Understanding Rhytids and Wrinkles: Causes, Prevention and Treatment Options. SageHealth New Jersey. (2024)
  8. Wrinkles. Journal of Cosmetic Dermatology. (2014)
  9. Use of Retinoids in Topical Antiaging Treatments: A Focused Review of Clinical Evidence for Conventional and Nanoformulations. Pharmaceutics (MDPI). (2022)
  10. Topical tretinoin for treating photoaging: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Women's Dermatology. (2022)
  11. : A Review of the Efficacy of Different Topical Active Ingredients on Various Periorbital Skin Concerns. CME Geriatric Medicine UK. (2024)
  12. A randomized, controlled comparative study of the wrinkle reduction benefits of a cosmetic niacinamide/peptide/retinyl propionate product regimen vs. a prescription 0.02% tretinoin product regimen. British Journal of Dermatology. (2010)
  13. Effect of Botulinum Toxin Pretreatment on Laser Resurfacing Results. Archives of Facial Plastic Surgery. (2001)
  14. Botulinum A Toxin and Laser Therapy: A Systematic Review and Meta-Analysis. Dermatologic Surgery. (2023)
  15. Effectiveness of a formulation containing peptides and vitamin C in treating signs of facial ageing: three clinical studies. International Journal of Cosmetic Science. (2020)
  16. Clinical Efficacy of Topical Vitamin C on the Appearance of Wrinkles: A Systematic Literature Review. Journal of Drugs in Dermatology. (2023)
  17. Microneedling With RF-Assisted Skin Penetration Improves Periorbital Wrinkles. Dermatologic Surgery. (2024)
  18. VoluDerm RF Microneedling and Glycolic Acid Peel Study. Pollogen Clinical Studies. (2024)
  19. Dermatologic and Cosmetic Procedures in Pregnancy. Indian Journal of Dermatology. (2022)
  20. Aesthetic Injectables & Pregnancy: Risks and Recommendations. Dr. Nerina Wilkinson Aesthetic Practice. (2024)
  21. How Sunscreen Helps Prevent Wrinkles and Premature Aging. The Sun People Dermatology Blog. (2025)
  22. Reduction of wrinkles: From a computational hypothesis to a clinical, instrumental, and biological proof. Journal of Cosmetic Dermatology. (2023)
دسته‌ی مورد نظر را انتخاب کنید: