سالیسیلیک اسید

اسید سالیسیلیکبتاهیدروکسی اسید (BHA)
اسید بتا-هیدروکسی محلول در چربی با اثر کراتولیتیک که منافذ را پاک‌سازی می‌کند و به کاهش آکنه و کومدون‌ها کمک می‌کند.
Salicylic Acid
Comedogenic Rate: 0 (غیرکمدوژنیک)
CAS Number: 69-72-7
Chemical Formulation: C₇H₆O
pH Level: 3.0-4.0 (optimal efficacy)
Concentration Range: 0.5-30%

در بازار ایران، نام این ترکیب معمولاً به‌صورت «سالیسیلیک اسید» یا «اسید سالیسیلیک» روی برچسب فارسی درج می‌شود و در فهرست ترکیبات، نام استاندارد INCI یعنی «Salicylic Acid» نیز باید قید گردد تا با رویه جهانی نام‌گذاری مواد آرایشی همسو باشد. برای محصولات وارداتی، سازمان غذا و داروی ایران (IFDA) الزام برچسب‌گذاری مستقیم به زبان فارسی روی خودِ لیبل را اعلام کرده است؛ بنابراین نام ماده، نحوه مصرف، هشدارها و فهرست ترکیبات باید به فارسی خوانا ارائه شود و همزمان درج INCI برای شفافیت علمی/قانونی توصیه می‌شود. از منظر هشدارگذاری، با توجه به رویه‌های ایمنی پذیرفته‌شده در اتحادیه اروپا، اشاره به عدم کاربرد در کودکان زیر ۳ سال (به‌جز برخی محصولات شستنی) و رعایت حدود مجاز غلظت (برای اغلب دسته‌ها حداکثر ۲٪ و برای برخی دسته‌های خاص ۰.۵٪) در برچسب و بروشور محصول مفید است تا با استانداردهای بازارهای همسو همخوانی داشته باشد.​

از نظر زمینه بازار، تأمین ماده خام سالیسیلیک اسید در ایران پایدار گزارش شده و داده‌های واردات نشان می‌دهد حجم واردات اسید سالیسیلیک و املاح آن طی سال‌های اخیر رشد داشته که پشتیبان دسترسی تولیدکنندگان داخلی به این ماده برای فرمولاسیون‌های آرایشی‑بهداشتی است. نظارت کلی بر فرآورده‌های دارویی/آرایشی بر عهده سازمان غذا و دارو بوده و رعایت الزامات برچسب فارسی، فهرست ترکیبات، هشدارهای مصرف و حدود مجاز، به‌همراه هم‌ترازی با چارچوب‌های مرجع بین‌المللی مانند ارزیابی‌های SCCS اتحادیه اروپا، در عمل از سوی بسیاری از واردکنندگان/تولیدکنندگان دنبال می‌شود تا انطباق و ایمنی مصرف‌کننده حفظ شود.

سالیسیلیک اسید (۲-هیدروکسی‌بنزوئیک اسید) یک بتا-هیدروکسی اسید محلول در چربی است که به عنوان لایه‌بردار و کومدولیتیک در مراقبت از پوست به‌کار می‌رود.

این ماده با شل کردن اتصالات کراتینوسیتی در لایه شاخی، ریزش سلولی کنترل‌شده ایجاد می‌کند و انسداد منافذ را رفع می‌سازد. همچنین از طریق مهار مسیرهای التهابی مانند NF-κB و کاهش بیان COX-2، التهاب را تعدیل می‌کند. شواهد سلولی نشان می‌دهد مسیر AMPK/SREBP‑1 در سبوسیت‌ها تحت تأثیر قرار گرفته و تولید سبوم کاهش می‌یابد.

برای پوست‌های مختلط تا چرب و مستعد آکنه مناسب است و می‌تواند ظاهر جوش‌های سرسیاه و سرسفید را کاهش دهد. پوست‌های خشک یا حساس بهتر است با بسامد کمتر و فرمولاسیون‌های ملایم‌تر از آن استفاده کنند.

تعداد دفعات و شروع استفاده: برای محصولاتی که روی پوست می‌مانند و پاکشان نمی‌کنیم با غلظت ۰.۵ تا ۲٪، از ۲–۳ شب در هفته شروع کنید و در صورت تحمل پوستی به تدریج به استفاده روزانه برسید تا هم اثر کومدولیتیک حفظ شود و هم تحریک کاهش یابد.

ترتیب در روتین: پس از شستشو روی پوست خشک/نیمه‌خشک اعمال شود؛ تونر/سرم سالیسیلیک اسید قبل از مرطوب‌کننده و زیر ضدآفتاب در روز استفاده می‌شود تا نفوذ به منافذ بهتر انجام شود].

روش استفاده از کلینزر سالیسیلیک: مقدار مناسبی از شوینده حاوی سالیسیلیک اسید را ۳۰–۶۰ ثانیه با ملایمت ماساژ دهید و سپس آبکشی کنید تا اثر کراتولیتیک سطحی حاصل شود بدون آن‌که سد پوستی بیش از حد تحریک شود.

اسپات‌تریتمنت: حداکثر ۲٪ روی ضایعات فعال، روزی ۱–۲ بار به‌صورت محدود و نقطه‌ای استفاده شود تا از تحریک منتشر جلوگیری شود.

استفاده حرفه‌ای: پیل‌های ۲۰–۳۰٪ فقط در محیط‌های کلینیکی توسط متخصص انجام شود و برای خانگی توصیه نمی‌گردد؛ مراقبت‌های پس از پیلینگ شامل مرطوب‌سازی و محافظت در برابر نور باید توسط متخصص انجام شود.

ضدآفتاب الزامی: به دلیل افزایش حساسیت پس از لایه‌برداری، استفاده روزانه از ضدآفتاب با SPF مناسب و تکراردهی کافی توصیه می‌شود تا از تشدید اریتم و لک جلوگیری شود.

  • با نیکوتینامید و ترکیبات آرام‌بخش/ترمیم‌سد همراهی خوبی دارد و در مطالعات ترکیبی با نیکوتینامید و اجزای ضدآکنه اثربخشی و تحمل افزایش یافته است.​

  • با بنزوئیل پراکسید می‌تواند در برنامه‌های چندجزئی یا به‌صورت تناوبی (صبح/شب یا شب‌های زوج/فرد) به‌کار رود تا ریسک تحریک کاهش یابد و کنترل آکنه بهبود پیدا کند.​

  • با رتینوئیدهای موضعی بهتر است تناوبی یا لایه‌گذاری با فاصله انجام شود؛ شواهد نشان می‌دهد افزودن اسیدها به رژیم حاوی آداپالن می‌تواند نتایج بالینی را ارتقا دهد اما پایش تحریک ضروری است.​

  • همزمانی با لایه‌بردارهای قوی دیگر (AHA غلیظ/پیل حرفه‌ای) در پوست‌های حساس توصیه نمی‌شود و باید با احتیاط بالا و پایش خشکی/اریتم پیش رفت.​

  • ادغام با پاک‌کننده‌ها/مرطوب‌کننده‌های حاوی سرامید و عوامل ملایم شوینده به کاهش TEWL و بهبود تحمل

1

پاک‌سازی منافذ و کاهش کومدون‌ها

سالیسیلیک اسید با شل‌کردن اتصالات کراتینوسیتی (کراتولیز) انسداد دهانه فولیکول را برطرف می‌کند و تشکیل و تداوم میکروکومدون‌ها را کاهش می‌دهد. ماهیت محلول در چربی، نفوذ داخل‌فولیکولی را افزایش می‌دهد و به حل‌سازی مخلوط کراتین/لیپید در کومدون‌ها کمک می‌کند که برای سرسیاه/سرسفید حیاتی است. در بسیاری از مصرف‌کنندگان، بهبود دیداری منافذ و کاهش کومدون‌ها طی چند هفته نخست استفاده منظم گزارش می‌شود

2

ضدالتهاب و کاهش قرمزی آکنه

سالیسیلیک اسید با مهار مسیر NF‑κB و کاهش القای COX‑2، تولید مدیاتورهای التهابی و پروستاگلاندین‌ها را تعدیل می‌کند. این تعدیل التهابی باعث کاهش اریتم پیرامونی ضایعات و بهبود تحمل‌پذیری درمان‌های چندجزئی ضدآکنه می‌شود. راهنمای بالینی درم‌نت نیز استفاده محتاطانه ولی مؤثر آن را در پوست‌های مستعد التهاب و آکنه تأیید می‌کند.

3

کنترل سبوم و براقیت پوست

شواهد سلولی نشان می‌دهد سالیسیلیک اسید مسیر AMPK/SREBP‑1 در سبوسیت‌ها را سرکوب کرده و از این طریق لیپوژنز و تولید سبوم را کاهش می‌دهد. این اثر، همراه با لایه‌برداری کنترل‌شده، به کاهش براقیت و متعادل‌سازی ظاهر پوست چرب کمک می‌کند. راهنمای درم‌نت آن را گزینه‌ای مناسب برای پوست چرب و مستعد آکنه معرفی می‌کند.

4

بهبود آکنه التهابی و غیرالتهابی

کارآزمایی‌های بالینی نشان داده‌اند افزودن سالیسیلیک اسید به رژیم‌های استاندارد مانند آداپالن یا بنزوئیل پراکسید می‌تواند کاهش سریع‌تر ضایعات را نسبت به مونوتراپی رقم بزند، با تحمل‌پذیری قابل قبول. مطالعه پاک‌کننده حاوی ۲٪ سالیسیلیک اسید به‌همراه روی و LHA نیز بهبود آکنه تنه را در شدت خفیف تا متوسط گزارش کرده است. رویکردهای چندوجهی شامل پیل سالیسیلیک اسید و لیزر PDL در طرح اسپلیت‌فیس نیز برتری نسبت به تک‌روش را نشان داده‌اند.

5

بهبود بافت پوست و ظاهر منافذ​

لایه‌برداری کنترل‌شده سالیسیلیک اسید ناهمواری سطحی را کاهش داده و یکنواختی بافت را بهبود می‌دهد که به صورت کاهش ظاهری اندازه منافذ دیده می‌شود. فرمولاسیون‌های جدید نیز بهبود «منافذ برجسته» را در ارزیابی‌های بالینی گزارش کرده‌اند که هم‌راستای مکانیزم کومدولیتیک است. این اثرات معمولاً با استفاده منظم طی چند هفته قابل مشاهده است و با فوتوپروتکشن پایدار می‌ماند.

6

کمک به کراتوز پیلاریس و پوسته‌روی پوست‌سر

در کراتوز پیلاریس، لوسیون‌های بدن ۱–۲٪ سالیسیلیک اسید با نرم‌کردن پلاک‌های هیپرکراتوتیک، زبری سطحی را کاهش می‌دهند و بهتر است با مرطوب‌کننده همراه شوند. در شوره و درماتیت سبورئیک پوست‌سر نیز شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید با زمان تماس محدود به جداسازی فلس‌ها و کاهش پوسته‌ریزی کمک می‌کنند. رعایت بسامد منطقی و مرطوب‌سازی پس از شستشو، تحمل را افزایش می‌دهد.

7

بهبود علائم پیری تاشی از نور با پروتکل‌های حرفه‌ای

پیل‌های ۲۰–۳۰٪ سالیسیلیک اسید در گزارش‌های بالینی موجب بهبود بافت، درخشندگی و یکنواختی رنگ شده‌اند، به‌شرط اجرای تخصصی و مراقبت پس از پیل. رویکردهای سوپرامولکولار ۳۰٪ نیز در مطالعات اخیر ایمنی و کارآیی مناسبی در بهبود شاخص‌های التهابی و کیفیت پوست نشان داده‌اند. انتخاب بیمار دقیق و فوتوپروتکشن برای کاهش ریسک PIH ضروری است، مخصوصاً در تیپ‌های تیره‌تر.

شوینده‌های روزانه ۰.۵–۲٪
رای پوست چرب/مختلط مستعد آکنه جهت پاک‌سازی منافذ و کاهش کومدون‌ها طراحی می‌شوند.
تونر/سرم لِیو-آن ۰.۵–۲٪
جهت اثر ماندگار کومدولیتیک و تعدیل التهاب مناسب است.
درمان موضعی تا ۲٪
وی جوش‌های فعال با کاربرد محدود و کنترل‌شده توصیه می‌شود.
لوسیون/بدن ۱–۲٪
برای کراتوزپیلاریس و نواحی دارای هیپرکراتوز خفیف کاربرد دارد و باید با مرطوب‌کننده همراه شود.
شامپو/فرمولاسیون پوست‌سر
برای شوره/درماتیت سبورئیک به‌صورت شستشوی محدود زمانی استفاده می‌شود.
لایه برداری حرفه‌ای ۲۰–۳۰٪
در محیط کلینیکی برای آکنه مقاوم، کومدون‌های متعدد و برخی دیسکرومی‌ها به‌کار می‌رود با پروتکل مراقبت پس از لایه برداری.
هشدار: در افراد با سابقه حساسیت به سالیسیلات/آسپرین و کودکان زیر ۳ سال (به‌جز برخی محصولات شستنی) محدودیت دارد؛ استفاده از ضدآفتاب طی روز الزامی است.

تست پَچ و علائم تحریک: قبل از مصرف گسترده روی ناحیه محدودی تست کنید و در صورت اریتم قابل‌توجه، سوزش شدید یا پوسته‌ریزی وسیع مصرف را کاهش یا قطع نمایید.

حساسیت به سالیسیلات/آسپرین: در صورت سابقه حساسیت به سالیسیلات‌ها، از مصرف خودداری کنید یا صرفاً با مشاوره تخصصی اقدام نمایید.

گروه‌های سنی: طبق نظر نهایی SCCS، استفاده در کودکان زیر ۳ سال (به‌جز برخی کاربردهای شستنی مانند شامپو) محدود است؛ برچسب‌خوانی و پایبندی به حداکثر غلظت‌های مجاز ضروری است.

بارداری و شیردهی: شواهد نشان می‌دهد مصرف موضعی در غلظت‌های پایین و نواحی محدود عموماً قابل‌قبول است، اما تصمیم نهایی باید با پزشک و در چارچوب ارزیابی خطر فردی اتخاذ شود.

هم‌زمانی با محرک‌ها: پرهیز از هم‌زمانی با لایه‌بردارهای قوی، رتینوئیدها یا درمان‌های تهاجمی در یک روتین برای پوست‌های حساس توصیه می‌شود تا از تحریک تجمعی جلوگیری شود.

چشم و پوست آسیب‌دیده: از تماس با چشم و روی پوست ترک‌دار/اکزمای فعال خودداری کنید و در صورت نیاز از پزشک مشورت بگیرید.

محافظت در برابر نور: بعد از لایه‌برداری و طی مصرف مداوم، استفاده از ضدآفتاب طی روز برای کاهش ریسک اریتم و پیگمانتاسیون توصیه می‌شود.

سالیسیلیک اسید خود یک ماده فعال بی‌بو است و معمولاً جزو آلرژن‌های عطری محسوب نمی‌شود، اما افراد با سابقه حساسیت به سالیسیلات‌ها (مانند آسپرین) ممکن است واکنش‌های تحریکی یا حساسیتی نشان دهند و باید قبل از استفاده گسترده تست پچ انجام دهند. در فرمولاسیون‌های تجاری، عطرهای اضافه‌شده ممکن است به‌طور مستقل آلرژی‌زا باشند و باید برچسب محصول برای فهرست کامل ترکیبات و آلرژن‌های احتمالی بررسی شود.
2-Hydroxybenzoic acido-Hydroxybenzoic acid2‑Hydroxybenzenecarboxylic acid

ترکیبات سازگار با سالیسیلیک اسید

این‌ها را همزمان با سالیسیلیک اسید استفاده نکنید

سالیسیلیک اسید چیست؟

سالیسیلیک اسید با نام شیمیایی ۲-هیدروکسی‌بنزوئیک اسید، یک بتا‑هیدروکسی اسید محلول در چربی است که در پوست به عنوان لایه‌بردار کراتولیتیک و کومدولیتیک شناخته می‌شود.

این ترکیب در پایگاه CosIng اتحادیه اروپا با INCI «Salicylic Acid» و شناسه‌های CAS 69‑72‑7 و EC 200‑712‑3 ثبت شده و در محصولات مراقبت از پوست نقش لایه‌بردار، ضدآکنه و تنظیم‌کننده چربی را ایفا می‌کند.

ماهیت محلول در چربی سالیسیلیک اسید باعث می‌شود بتواند در لیپیدهای سبوم حل شود و به منافذ و فولیکول‌های سباسه نفوذ کند، بنابراین برای پوست‌های چرب و مستعد کومدون بسیار مناسب ارزیابی می‌شود.

چگونه عمل می‌کند؟ (مکانیسم اثر)

سالیسیلیک اسید با شکستن اتصالات کورنهودسوم‌ها میان کراتینوسیت‌های لایه شاخی، ریزش کنترل‌شده سلول‌های مرده را تسهیل می‌کند و انسداد دهانه فولیکول‌ها را می‌کاهد که حاصل آن باز شدن منافذ و کاهش کومدون‌ها است.

خاصیت محلول در چربی این ماده، نفوذ داخل‌فولیکولی را تقویت کرده و امکان حل کردن مخلوط لیپید/کراتین در پلاک‌های میکروکومدون را فراهم می‌کند که در درمان جوش‌های سرسیاه و سرسفید اهمیت دارد.

از نظر ایمونولوژیک، سالیسیلیک اسید با مهار فعال‌سازی NF‑κB و کاهش القای COX‑2، بیان مدیاتورهای التهابی مانند پروستاگلاندین‌ها و برخی سیتوکین‌ها را تعدیل می‌کند و در نتیجه قرمزی و التهاب آکنه را بهبود می‌بخشد.

در سطح سبوسیت، شواهد سلولی نشان می‌دهد مسیر AMPK/SREBP‑1 توسط سالیسیلیک اسید سرکوب می‌شود و این موضوع به کاهش لیپوژنز و کنترل ترشح سبوم کمک می‌کند که برای پوست چرب سودمند است.

علاوه بر این، گزارش‌هایی از اثرات آنتی‌میکروبیال مستقیم یا غیرمستقیم سالیسیلیک اسید بر روی گونه‌هایی مانند Staphylococcus aureus و Escherichia coli وجود دارد که می‌تواند در بهبود محیط میکروبی سطح پوست نقش مکمل داشته باشد، هرچند محور اصلی اثر، کراتولیز و ضدالتهاب است.

شواهد بالینی کلیدی

مرور جامع بالینی «سالیسیلیک اسید به‌عنوان عامل پیلینگ(لایه برداری)» نشان می‌دهد این ترکیب در غلظت‌های لِیو‑آن پایین و پیل‌های کلینیکی ۲۰–۳۰٪ در بهبود آکنه التهابی و کومدون‌ها مؤثر است و تحمل‌پذیری مناسبی در پوست‌های مختلف دارد.

در یک مطالعه اکتشافی روی آکنه تنه، ژل پاک‌کننده حاوی ۲٪ سالیسیلیک اسید به همراه روی و لیپوهیدروکسی اسید به بهبود ضایعات خفیف تا متوسط کمک کرد و نشان داد فرمت‌های شستنی نیز می‌توانند برای نواحی بزرگ مؤثر باشند.

کارآزمایی تصادفی دوسویه‌کور در مقایسه افزودن اسیدها از جمله سالیسیلیک اسید به رژیم آداپالن، در برابر آداپالن تنها، نشان داد که راهبرد ترکیبی می‌تواند امتیاز ضایعات آکنه را سریع‌تر کاهش دهد، به شرط پایش تحریک.

فرمول کرمی شامل اکتایل‌سالیسیلیک اسید، سالیسیلیک اسید، لینولئیک اسید، نیکوتینامید و پیروکتون اولامین همراه با ۵٪ بنزوئیل پراکسید در کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده نسبت به بنزوئیل پراکسید تنها، بهبود بیشتری در شدت آکنه نشان داد و تحمل‌پذیری قابل قبول داشت.

در کارآزمایی اسپلیت‌فیس، ترکیب پیل شیمیایی سالیسیلیک اسید و لیزر رنگی پالسی نسبت به هر یک به تنهایی، بهبود بیشتری در آکنه صورت ایجاد کرد که نقش رویکرد چندوجهی را تأیید می‌کند.

مفهوم «سالیسیلیک اسید سوپرامولکولار» در غلظت‌های ۳۰٪ طی چند مطالعه، بهبود التهاب و متریک‌های میکروبیوتای پوستی در آکنه متوسط تا شدید را نشان داده و از سوی دیگر شواهدی از کاربرد مؤثر و ایمن آن در پیری ناشی از نور گزارش شده است، اگرچه این فرمت‌ها باید در محیط تخصصی به کار روند.

در حوزه پیری نوری و بافت پوست، گزارش‌های بالینی قدیمی‌تر نشان داده‌اند که پیل‌های سالیسیلیک اسید می‌توانند با بهبود بافت، یکنواختی رنگ و درخشش پوست همراه باشند، هرچند کیفیت شواهد متغیر است و انتخاب بیمار و تنظیم پروتکل حیاتی است.

از منظر تیپ پوستی تیره‌تر، مطالعات نشان داده‌اند سالیسیلیک اسید نسبت به بسیاری از لایه‌بردارهای آلفاهیدروکسی تحمل‌پذیری بهتری دارد و ریسک PIH را در صورت رعایت پروتکل و محافظت در برابر نور به حداقل می‌رساند.

کاربردها و تناسب پوستی

سالیسیلیک اسید برای مدیریت آکنه خفیف تا متوسط، کومدون‌های سرسیاه/سرسفید و پوست‌های چرب/مختلط، انتخابی خط مقدم محسوب می‌شود زیرا هم انسداد منافذ را هدف می‌گیرد و هم التهاب را کاهش می‌دهد.

در کراتوز پیلاریس و دیگر حالات هیپرکراتوتیک خفیف، فرمول‌های بدن ۱–۲٪ می‌توانند زبری سطح را نرم‌تر کنند، البته همراهی با مرطوب‌کننده‌ها برای جلوگیری از خشکی توصیه می‌شود.

در شوره و درماتیت سبورئیک پوست‌سر، شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید به‌صورت شستشوی کنترل‌شده زمانی استفاده می‌شوند تا پوسته‌روی را کاهش دهند و مقیاس‌ها را جدا کنند.

در زمینه دیسکرومی و ملاسما، شواهدی از اثربخشی پیل‌های سالیسیلیک اسید در پروتکل‌های منتخب وجود دارد، اما نیاز به انتخاب بیمار، تنظیم غلظت و مراقبت پس از درمان دقیق برای پیشگیری از هیپرپیگمانتاسیون پس‌التهابی مطرح است.

برای مصرف روزمره، می‌توان از تونر/سرم‌های ۰.۵–۲٪ در روتین شبانه و از شوینده‌های ۰.۵–۲٪ در روتین روزانه بهره برد تا پاک‌سازی ملایم منافذ در کنار حفظ سد پوستی حاصل شود.

هم‌افزایی با نیاسینامید در مطالعات ترکیبی دیده شده و می‌تواند همزمان التهاب و چربی را هدف بگیرد و تحمل را بهبود دهد، به‌ویژه در پوست‌های حساس‌تر.

برای راهبردهای چندجزئی ضدآکنه، ترکیب تناوبی با بنزوئیل پراکسید یا استفاده در شب‌های مخالف با رتینوئیدها می‌تواند اثربخشی را افزایش دهد و ریسک تحریک تجمعی را محدود کند.

فرمولاسیون، غلظت و pH

برای محصولات لِیو‑آن صورت، غلظت‌های ۰.۵ تا ۲٪ رایج است و تعادلی بین اثربخشی کومدولیتیک و تحمل‌پذیری ایجاد می‌کند که برای مصرف مداوم مناسب است.

در شوینده‌ها، همین محدوده غلظت با زمان تماس کوتاه ۳۰–۶۰ ثانیه به دسترسی سطحی/فولیکولی کمک می‌کند، بدون آنکه سد پوستی بیش از حد دچار اختلال شود.

پیل‌های حرفه‌ای ۲۰–۳۰٪ باید صرفاً توسط متخصصین اجرا شوند تا با کنترل دقیق زمان و تعداد لایه‌ها، حداکثر نتیجه با حداقل عوارض حاصل شود و مراقبت‌های پس از پیل به دقت رعایت گردد.

pH فرمول اهمیت زیادی دارد و معمولاً در بازه ۳–۴ برای کارایی مناسب در انحلال اتصالات کراتین و نفوذپذیری متعادل توصیه می‌شود، هرچند تحمل بیمار و ساختار فرمول نقش تعیین‌کننده دارند.

پیشرفت‌های فرمولاسیونی مانند میکروامولسیون‌ها، هیدروتروپیک ژل‌ها و سامانه‌های سوپرامولکولار برای بهبود حلالیت، نفوذ و کنترل آزادسازی سالیسیلیک اسید بررسی شده‌اند و می‌توانند به افزایش کارایی و کاهش تحریک کمک کنند.

در فرمول‌های چندجزئی، همراهی با ویتامین C برای هدف‌گیری لک و قوام پوست و نیز با رتینول برای بازسازی و ضدپیری مطرح است، اما در پوست‌های حساس بهتر است ملاحظات لایه‌گذاری و تناوب رعایت شود.

برای مدیریت منافذ قابل مشاهده و بافت ناهموار، جای‌گذاری سالیسیلیک اسید در قالب تونر یا سرم می‌تواند دسترسی منظم و کنترل‌شده به سطح و دهانه فولیکول را فراهم کند و با مرطوب‌کننده‌های حاوی سرامید به بهبود تحمل کمک نماید.

ایمنی، محدودیت‌ها و مقررات

راهنمای DermNet استفاده محتاطانه در پوست‌های بسیار حساس، اجتناب از تماس با چشم/پوست ترک‌دار و افزایش محافظت در برابر آفتاب را توصیه می‌کند، زیرا لایه‌برداری می‌تواند حساسیت به UV را موقتاً افزایش دهد.

کمیته علمی ایمنی مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپا (SCCS) در نظر نهایی ۲۰۲۵، محدوده‌های ایمن استفاده موضعی را برای دسته‌های محصول تعریف و استفاده در کودکان زیر سه سال را به‌جز برخی محصولات شستنی محدود کرده و بر رعایت برچسب‌گذاری و کنترل تحریک تأکید کرده است.

پنل بازنگری ایمنی مواد آرایشی (CIR) نیز ایمنی سالیسیلیک اسید و سالیسیلات‌ها را در صورت فرمولاسیون صحیح و کنترل تحریک تأیید کرده است، اگرچه رعایت غلظت و زمینه مصرف برای حداقل‌سازی عوارض لازم است.

در بارداری، مرورهای بالینی استفاده موضعی با غلظت‌های پایین و نواحی محدود را عموماً قابل‌قبول می‌دانند اما توصیه می‌شود تصمیم‌گیری نهایی با پزشک و متناسب با وضعیت فردی انجام شود و از فرمالیسیون‌های تهاجمی یا نواحی وسیع اجتناب گردد.

در افراد با حساسیت به سالیسیلات‌ها یا سابقه آسم حساس به آسپیرین، احتیاط بالا یا پرهیز از مصرف لازم است و تست پچ قبل از مصرف گسترده توصیه می‌شود.

در نهایت، پیروی از دستور مصرف، ساختار لایه‌گذاری منطقی و پایش علائم تحریک، شاخص‌های اصلی برای استفاده ایمن و مؤثر از سالیسیلیک اسید در کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند.

دیگر ترکیبات

سوالات متداول

مراجع

  1. Salicylic acid as a peeling agent: a comprehensive review. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology. (2015)
  2. Salicylic acid treats acne vulgaris by suppressing AMPK/SREBP-1 pathway and inhibiting NF-κB signaling. Inflammation Research. (2019)
  3. Clinical Efficacy of a Salicylic Acid-Containing Gel on Acne Vulgaris and Skin Barrier. Journal of Cosmetic Dermatology. (2025)
  4. Treatment of Acne Vulgaris With Salicylic Acid Chemical Peel and Pulsed Dye Laser: A Split Face, Rater-Blinded, Randomized Controlled Trial. Lasers in Surgery and Medicine. (2015)
  5. Stabilization of Acne Vulgaris-Associated Microbial Dysbiosis with 2% Supramolecular Salicylic Acid. Antibiotics. (2022)
  6. Effectiveness of a combination of salicylic acid-based products for the topical treatment of acne. European Review for Medical and Pharmacological Sciences. (2020)
  7. Efficacy of a multitargeted, salicylic acid-based topical formulation vs benzoyl peroxide in improving mild-to-moderate acne. Journal of Cosmetic Dermatology. (2024)
  8. Supramolecular Salicylic Acid Alleviates Skin Photoaging Effectively and Safely. Aesthetic Plastic Surgery. (2025)
  9. Effect of 30% Supramolecular Salicylic Acid Peel on Skin Microbiota and Inflammation in Patients with Moderate-to-Severe Acne Vulgaris. Dermatology and Therapy. (2022)
  10. SCCS Opinion on Salicylic Acid (CAS No. 69-72-7, EC No. 200-712-3). European Commission Scientific Committee on Consumer Safety. (2023)
  11. Amended Safety Assessment of Salicylic Acid and Salicylates as Used in Cosmetics. Cosmetic Ingredient Review Expert Panel. (2003)
  12. Antibacterial Effect and Possible Mechanism of Salicylic Acid Microcapsules Against Escherichia coli and Staphylococcus aureus. Antibiotics. (2022)
دسته‌ی مورد نظر را انتخاب کنید:

فهرست مطالب