در لیست ترکیبات (INCI) ممکن است با نامهایی مانند “Human Adipose Stromal Cell Exosomes” یا “sh-Polypeptide” ذکر شود. به دنبال عبارت “Exosome” یا “Conditioned Media” باشید.
اگزوزومها وزیکولهای نانومتری (با قطر ۳۰ تا ۱۵۰ نانومتر) هستند که به عنوان سیستمهای پیامرسان بین سلولی عمل میکنند. این ذرات که از سلولهای بنیادی استخراج میشوند، حاوی پروتئینها، لیپیدها و مواد ژنتیکی هستند که پیامهای ترمیم و بازسازی را به سلولهای پوست منتقل میکنند.
مکانیسم اصلی اگزوزومها شامل انتقال محتوای زیستفعال مانند miRNA و فاکتورهای رشد به سلولهای هدف است. این فرآیند باعث تحریک تولید کلاژن، کاهش التهاب و تسریع فرآیند ترمیم بافت میشود و میتواند علائم پیری را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
در مطالعات بالینی، استفاده از اگزوزومها به همراه میکرونیدلینگ توانسته است چین و چروکها و خاصیت ارتجاعی پوست را در طی ۱۲ هفته بهبود بخشد. همچنین، این ترکیبات در کاهش التهاب و قرمزی پوست موثر بوده و میتوانند شاخص قرمزی پوست را تا ۳۱ واحد کاهش دهند.
اگزوزومها را میتوانید به صورت روزانه، صبح و شب استفاده کنید. با توجه به ماهیت ملایم و غیرتحریککننده این ذرات، استفاده از آنها برای انواع پوست، حتی پوستهای حساس، ایمن است. این ترکیب معمولاً به صورت سرم یا محلول موضعی عرضه میشود.
برای جذب بهتر، چند قطره از سرم حاوی اگزوزوم را روی پوست تمیز و خشک ماساژ دهید تا کاملاً جذب شود. استفاده از این محصول بلافاصله بعد از میکرونیدلینگ یا لیزر درمانی (تحت نظر پزشک) میتواند اثربخشی آن را چندین برابر کند و به ترمیم سریعتر پوست کمک نماید.
میتوانید اگزوزومها را با ویتامین C در صبح و با رتینول در شب ترکیب کنید. این ترکیبات با مکانیسمهای متفاوت عمل میکنند؛ رتینول نوسازی سلولی را تسریع میکند و اگزوزومها محیط ترمیمی لازم را فراهم میآورند، که منجر به نتایج همافزایی در جوانسازی پوست میشود.
اگزوزومهای مشتق از سلولهای بنیادی چربی، تولید کلاژن و الاستین را در پوست تحریک میکنند. در یک مطالعه بالینی ۱۲ هفتهای روی ۲۸ نفر، استفاده ترکیبی از اگزوزوم و میکرونیدلینگ باعث بهبود قابل توجه در چین و چروک، خاصیت ارتجاعی و آبرسانی پوست در مقایسه با گروه کنترل شد. نتایج نشان داد که این ترکیب میتواند علائم پیری را به طور موثرتری نسبت به روشهای سنتی کاهش دهد.
اگزوزومها با تنظیم پاسخهای التهابی و تحریک فیبروبلاستها، فرآیند ترمیم زخم را تسریع میکنند و ظاهر اسکارهای آکنه را بهبود میبخشند. مطالعات نشان دادهاند که تزریق موضعی اگزوزومها در عمق درم میتواند فیبروز را کاهش داده و بافت پوست را یکنواختتر کند. در یک مورد بالینی، نمره شدت اسکار (ECCA) پس از درمان ترکیبی با اگزوزوم از ۱۸۰ به ۹۰ کاهش یافت.
این ذرات پیامرسان دارای خواص ضدالتهابی قوی هستند و میتوانند قرمزی ناشی از بیماریهایی مانند درماتیت آتوپیک یا رزاسه را کاهش دهند. در یک مطالعه روی ۲۰ بیمار مبتلا به قرمزی صورت ناشی از دوپیلوماب، استفاده موضعی از اگزوزوم به مدت ۵ هفته باعث کاهش ۳۱ واحدی در شاخص اریتما (قرمزی) در ناحیه پیشانی شد و سد دفاعی پوست را ترمیم کرد.
اگزوزومها با کاهش سطح ملانین داخل سلولی، به روشن شدن پوست و درمان هایپرپیگمنتیشن کمک میکنند. تحقیقات نشان دادهاند که اگزوزومهای استخراج شده از بافت چربی میتوانند فعالیت رنگدانهسازی را مهار کنند. در مطالعات بالینی، استفاده از این ترکیب بهبود قابل توجهی در دیسکرومی (تغییر رنگ غیرطبیعی) و یکنواختی رنگ پوست نشان داده است.
اگرچه این محصول بیشتر برای پوست استفاده میشود، اما اگزوزومها اثرات مثبتی بر رشد مو نیز دارند. در یک کارآزمایی بالینی ۲۴ هفتهای روی ۳۰ فرد مبتلا به ریزش مو، درمان با اگزوزوم باعث افزایش قابل توجه تراکم مو و ضخامت ساقه مو شد. این ذرات با فعالسازی مسیر سیگنالی Wnt/β-catenin فاز رشد مو را طولانیتر میکنند.
مطالعات سمشناسی نشان دادهاند که اگزوزومهای مشتق از سلولهای بنیادی چربی انسانی فاقد سمیت نوری، تحریک پوستی یا حساسیتزایی هستند و برای استفاده موضعی کاملاً ایمن محسوب میشوند.
با این حال، به دلیل ماهیت بیولوژیکی و جدید بودن این فناوری، توصیه میشود زنان باردار و شیرده قبل از استفاده با پزشک مشورت کنند. همچنین، اگر از محصولات حرفهای کلینیکی استفاده میکنید، حتماً تحت نظر متخصص پوست انجام شود تا از استریل بودن محصول اطمینان حاصل گردد.
اگزوزومها (Exosomes) وزیکولهای خارج سلولی بسیار ریزی با قطر ۳۰ تا ۱۵۰ نانومتر هستند که به عنوان “آواتارهای” سلولی شناخته میشوند. این ذرات نانومتری که توسط تقریباً تمام سلولهای بدن، بهویژه سلولهای بنیادی، ترشح میشوند، نقش حیاتی در ارتباطات بین سلولی ایفا میکنند. اگزوزومها برخلاف سلولهای زنده، توانایی تکثیر ندارند اما حاوی محمولههای ارزشمندی از جمله پروتئینها، لیپیدها، فاکتورهای رشد و مواد ژنتیکی (مانند mRNA و miRNA) هستند.
در دنیای مراقبت از پوست پیشرفته، اگزوزومها به عنوان نسل جدیدی از فناوریهای بازسازیکننده مطرح شدهاند. آنها پیامهای بیولوژیکی “ترمیم و جوانسازی” را از سلولهای بنیادی سالم به سلولهای پوست منتقل میکنند. این فناوری که ابتدا در پزشکی بازساختی برای ترمیم بافتهای آسیبدیده مورد توجه قرار گرفت، اکنون به دلیل توانایی بینظیر در معکوس کردن علائم پیری، انقلابی در صنعت زیبایی ایجاد کرده است.
اگزوزومها به دلیل ساختار لیپیدی دو لایه خود که شباهت زیادی به غشای سلولهای پوست دارد، نفوذپذیری بسیار بالایی دارند. این ذرات میتوانند از سد دفاعی پوست عبور کرده و محتویات فعال خود را مستقیماً به عمق درم برسانند. این ویژگی آنها را از بسیاری از ترکیبات دیگر که روی سطح پوست باقی میمانند، متمایز میکند.
اگرچه منبع استخراج این ذرات متفاوت است (از سلولهای چربی انسانی گرفته تا منابع گیاهی)، اما هدف نهایی آنها یکسان است: بیدار کردن سلولهای تنبل یا پیر پوست و وادار کردن آنها به فعالیت مجدد برای تولید کلاژن و ترمیم آسیبها.
مکانیسم عمل اگزوزومها بسیار پیچیده و هوشمندانه است. آنها مانند نامههای پستی حاوی دستورالعملهای خاص عمل میکنند. وقتی یک اگزوزوم به سلول هدف (مثلاً فیبروبلاست پوست) میرسد، به غشای آن متصل شده و محتویات خود را به داخل سلول تخلیه میکند. این محتویات، مسیرهای سیگنالینگ سلولی را فعال میکنند.
یکی از مهمترین مسیرهایی که توسط اگزوزومها فعال میشود، مسیر سیگنالینگ TGF-β/Smad است. فعالسازی این مسیر منجر به تحریک سنتز کلاژن نوع I و الاستین میشود که برای حفظ استحکام و خاصیت ارتجاعی پوست ضروری هستند. این فرآیند مستقیماً با شلی و افتادگی پوست مبارزه میکند.
علاوه بر این، اگزوزومها با حمل میکرو RNAهای خاص (مانند miR-218-5p)، میتوانند مسیر Wnt/β-catenin را تنظیم کنند. تحقیقات نشان دادهاند که این مسیر نقش کلیدی در بازسازی بافت و حتی تحریک رشد مو دارد. با فعالسازی این مسیر، اگزوزومها فرآیند ترمیم زخم را تسریع کرده و جایگزینی سلولهای آسیبدیده با سلولهای سالم را تسهیل میکنند.
از جنبه ضدالتهابی، اگزوزومها میتوانند فعالیت فاکتور هستهای NF-κB را مهار کنند. این عمل باعث کاهش تولید سیتوکینهای التهابی میشود و به همین دلیل است که اگزوزومها در درمان بیماریهای التهابی پوست مانند اگزما یا پس از لیزرهای تهاجمی بسیار موثر عمل میکنند.
استفاده از اگزوزومها طیف وسیعی از مزایای درمانی و زیبایی را ارائه میدهد که فراتر از یک مرطوبکننده یا سرم معمولی است. مهمترین فایده این ترکیب، جوانسازی عمیق و ساختاری پوست است.
ترمیم و بازسازی اسکارهای آکنه: اگزوزومها با تنظیم مجدد نحوه آرایش رشتههای کلاژن، به بهبود ظاهر اسکار آکنه کمک میکنند. مطالعات بالینی نشان دادهاند که تزریق یا استفاده موضعی اگزوزومها میتواند عمق اسکارهای آتروفیک را کاهش دهد و بافت پوست را یکدستتر کند.
روشنکنندگی و کاهش لک: این ذرات پیامرسان قادرند مسیرهای تولید ملانین را تعدیل کنند. استفاده منظم از محصولات حاوی اگزوزوم میتواند به کاهش هایپرپیگمنتیشن و لکههای ناشی از آفتاب کمک کند. برای اثربخشی بیشتر، میتوان آنها را در کنار ویتامین C استفاده کرد تا اثر همافزایی در شفافیت پوست ایجاد شود.
کاهش التهاب و قرمزی: برای افرادی که پوست حساس دارند یا از روزاسه رنج میبرند، اگزوزومها معجزه میکنند. خاصیت ایمونومودولاتوری (تنظیم سیستم ایمنی) این ذرات باعث فروکش کردن سریع التهاب و قرمزی مزمن پوست میشود. همچنین این ترکیب میتواند سد دفاعی آسیبدیده را در زمان کوتاهی ترمیم کند.
تحریک رشد مو: اگرچه تمرکز اصلی بر پوست صورت است، اما اگزوزومها در درمان ریزش مو نیز بسیار موفق بودهاند. آنها با طولانی کردن فاز رشد مو (آناژن) و بیدار کردن فولیکولهای خفته، به ضخیمتر شدن موها کمک میکنند.
اگزوزومها در دنیای کازمتیک به دو دسته کلی تقسیم میشوند: انسانی و گیاهی. اگزوزومهای مشتق از سلولهای بنیادی چربی انسانی (ADSC-Exos) قویترین و سازگارترین نوع برای بازسازی پوست انسان هستند، زیرا پیامهای آنها دقیقاً برای گیرندههای سلولهای انسانی طراحی شده است.
در مقابل، اگزوزومهای گیاهی (که گاهی اگزوزوملایک نامیده میشوند) از میوهها و گیاهان استخراج میشوند و بیشتر خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارند. این ترکیبات معمولاً در انواع سرم پوست با قیمت مناسبتری یافت میشوند.
فرم رایج دیگر، پودرهای لیوفیلیزه (خشک شده در انجماد) است. این فرم پایدارترین حالت اگزوزوم است که معمولاً در کلینیکها بلافاصله قبل از مصرف با محلول حلال ترکیب میشود تا تازگی و اثربخشی ذرات حفظ شود.
برای بهرهبرداری حداکثری از اگزوزومها، نحوه استفاده بسیار مهم است. در مصارف خانگی، سرمهای حاوی اگزوزوم باید روی پوست کاملاً تمیز و ترجیحاً کمی مرطوب استفاده شوند. از آنجا که این ذرات بسیار ریز هستند، باید اولین لایه روتین شما باشند.
در مورد لایهبندی، اگزوزومها بسیار سازگار هستند. میتوانید پس از جذب کامل سرم اگزوزوم، از هیالورونیک اسید برای قفل کردن رطوبت استفاده کنید. این ترکیب باعث میشود محیطی هیدراته برای عملکرد بهتر سلولها فراهم شود.
یک نکته طلایی در استفاده از اگزوزومها، ترکیب آنها با درمانهای میکرونیدلینگ خانگی (درمارولر) یا کلینیکی است. ایجاد کانالهای ریز در پوست باعث میشود نفوذ این ذرات تا صدها برابر افزایش یابد. مطالعات نشان دادهاند که استفاده از اگزوزوم پس از میکرونیدلینگ نتایج بازسازی پوست را به طور چشمگیری تسریع میکند.
یکی از نگرانیهای اصلی در مورد محصولات بیولوژیکی، ایمنی آنهاست. خوشبختانه، تحقیقات گسترده نشان داده است که اگزوزومهای خالصسازی شده فاقد آنتیژنهای سطحی کلاس I و II هستند که مسئول رد پیوند یا واکنشهای ایمنی شدید میباشند.
مطالعات سمشناسی متعدد تایید کردهاند که استفاده موضعی از این ذرات هیچگونه سمیت سلولی، تحریک پوستی یا حساسیتزایی ایجاد نمیکند. با این حال، به دلیل اینکه این یک فناوری نوظهور است، استانداردهای تولید و خالصسازی در برندهای مختلف متفاوت است و توصیه میشود همیشه از محصولات دارای تاییدیه و لیبل معتبر استفاده کنید.
اگزوزومها سلول زنده نیستند، بلکه پیامرسانهای سلولی هستند که توسط سلولهای بنیادی ترشح میشوند. برخلاف سلولهای بنیادی که میتوانند به انواع بافتها تبدیل شوند، اگزوزومها فقط حاوی پیامهای بازسازی هستند و به دلیل نداشتن هسته، ریسک تکثیر یا رد پیوند ندارند و ایمنتر و هدفمندتر عمل میکنند.
اگرچه اگزوزومها فاقد سمیت هستند، اما دادههای بالینی کافی برای تایید ایمنی مطلق آنها در دوران بارداری وجود ندارد. اکثر متخصصان توصیه میکنند به دلیل احتیاط، از محصولات حاوی فاکتورهای رشد و اگزوزوم در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید و جایگزینهای اثباتشده مانند ویتامین C یا هیالورونیک اسید را انتخاب نمایید.
نتایج اولیه مانند درخشندگی و آبرسانی معمولاً در ۲ هفته اول قابل مشاهده است. اما برای مشاهده نتایج اصلی در کاهش چین و چروک و سفت شدن پوست، ۶ تا ۸ هفته زمان لازم است، زیرا فرآیند تولید کلاژن جدید زمانبر است.
بله، اگزوزومها یکی از قویترین درمانها برای اسکار آکنه هستند. مطالعات نشان دادهاند که این ذرات با تنظیم فرآیند ترمیم زخم و جلوگیری از تشکیل بافت فیبروزه، میتوانند عمق اسکارهای فرورفته را کاهش داده و بافت پوست را صافتر کنند.
بهترین روش برای نفوذ حداکثری اگزوزومها، استفاده از آنها همراه با میکرونیدلینگ (در کلینیک) یا بلافاصله پس از درمارولر (در خانه) است. ایجاد کانالهای ریز در پوست باعث میشود این ذرات نانومتری مستقیماً به عمق درم نفوذ کنند و اثربخشی آنها چندین برابر شود.
بله، اگزوزومها برای تمام انواع پوست، از جمله پوستهای حساس و مستعد آکنه، مناسب هستند. به دلیل ماهیت ضدالتهابی قوی، این ترکیب حتی برای کسانی که دارای اگزما، پسوریازیس یا رزاسه هستند نیز کمککننده و تسکیندهنده است.
بله، اگزوزومها با رتینول سازگاری دارند. در واقع، اگزوزومها میتوانند تحریک احتمالی ناشی از رتینول را کاهش دهند. توصیه میشود رتینول را در شب و سرم اگزوزوم را قبل از آن یا در صبح استفاده کنید تا تعادل بین بازسازی و تسکین پوست حفظ شود.
اگزوزومهای انسانی (از سلولهای بنیادی چربی) حاوی پیامهایی هستند که دقیقاً با گیرندههای سلولهای پوست انسان مطابقت دارند و برای بازسازی بافت قویترند. اگزوزومهای گیاهی (مانند سنتلا یا رز) بیشتر خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارند و تاثیر بازسازیکننده آنها کمتر از نوع انسانی است.
